جرح شاهد چیست ؟ بهترین وکیل در تبریز

🔎 جرح و تعدیل شاهد در دعاوی یعنی چه؟

جرح: زیر سؤال بردن صلاحیت شاهد از سوی طرف مقابل دعوا.
تعدیل: اثبات صلاحیت شاهد برای شهادت.

مطابق ماده ۱۹۱ قانون مجازات اسلامی:

جرح شاهد: یعنی ادعا شود که شاهد فاقد شرایط شرعی (مثل عقل، عدالت، طهارت مولد،...) است.

تعدیل شاهد: یعنی شهادت بر وجود این شرایط در شاهد.

⚖️ اصول مهم جرح و تعدیل

1. اصل صحت: شهادت معتبر است مگر خلافش ثابت شود.

2. اصل برائت: اثبات بی‌صلاحیتی شاهد بر عهده مدعی جرح است.

3. اصل تقیید به شرایط: شاهد باید شرایطی مانند بلوغ، عقل، ایمان، عدالت و... داشته باشد.

4. اصل تساوی: هر دو طرف حق دارند ایراد جرح یا تعدیل مطرح کنند.

5. اصل ضرورت: طرح ایراد جرح اختیاری است.

6. اصل تناسب: دلیل جرح باید مرتبط با دعوا باشد.

7. اصل تخصص: قاضی تشخیص می‌دهد که جرح وارد است یا نه.

8. اصل سرعت طرح ایراد: ترجیحاً قبل از شهادت باید مطرح شود، اما حتی تا قبل از صدور حکم هم امکان‌پذیر است.

9. اصل وضوح: دلایل باید شفاف و روشن باشند.

10. اصل قابل اثبات بودن: مدعی باید بتواند دلایلش را اثبات کند.

📋 شرایط شاهد در قانون (ماده ۱۷۷ قانون مجازات اسلامی)

بلوغ شرعی

عقل

ایمان و مسلمان بودن (یا اهل ذمه در برخی موارد)

عدالت (عدم ارتکاب گناه کبیره یا فسق)

طهارت مولد (زاده زنا نباشد)

بی‌طرفی و نداشتن خصومت شخصی

عدم اشتغال به تکدی‌گری یا ولگردی

🛠️ نحوه جرح و تعدیل در دعوا

1. اگر شاهد شرایط قانونی را نداشته باشد، طرف مقابل می‌تواند او را جرح کند.

2. اگر شاهد جرح شود، ارائه‌دهنده شاهد می‌تواند اقدام به تعدیل نماید.

⏱️ مهلت جرح و تعدیل

بهتر است قبل از ادای شهادت مطرح شود.

ولی طبق ماده ۱۹۳، حتی بعد از ادای شهادت و قبل از صدور حکم نیز امکان‌پذیر است.

📌 آیا ارائه دلیل لازم است؟

بله. برای جرح یا تعدیل باید دلیل یا مدرک ارائه شود:

شهادت شهود دیگر

مدارکی مانند سوء‌پیشینه، حکم کیفری، اثبات خصومت و...

حتی اقرار خود شاهد

❗ ذکر اسباب جرح یا تعدیل لازم است؟

طبق ماده ۱۹۵ قانون مجازات اسلامی:

ذکر جزئیات دلیل جرح یا تعدیل الزامی نیست.

گواهی مطلق (مثلاً اینکه "این شخص فاسق است") کافی است به شرط اینکه شاهد خود دارای صلاحیت باشد.